13 april 1945 Bevrijding van Tynaarlo
Lezing boerenopstand door Dhr. Wim Ensing
De heer Wim Ensing gaf op 13 februari een lezing bij de historische verenging Tinaarlo over de boerenopstand.Er waren veel geïnteresseerden uit de wijde omgeving voor deze lezing.Hij begon voor de pauze met een stukje geschiedenis over boerenopstanden.De meeste problemen ontstonden doordat de boeren belasting moesten betalen.In 1412 regelde de bisschop van Utrecht voor het eerst dat de boeren belasting moesten betalen ter hoogte van 1/10 van hun opbrengst in natura.In 1748 sprak men over liberale giften. Dat zou een eenmalig belasting zijn die moest worden betaald. Na aankondiging dat een 2e gift die moest worden betaald, ontstond er oproer in Drenthe.Na de pauze maakte Wim Ensing een sprongetje naar 1963.In Hollandseveld brak een oproer uit onder boeren omdat zij verplicht contributie moesten betalen. Velen wilden dat niet.Boerengezinnen werden uit hun boerderij gezet. Dat ging gepaard met veel machtsvertoon van politie. Honderden boeren verzamelden zich in Hollandsveld om dat tegen te houden.De meeste aanwezigen hebben deze oproer via krant en tv meegemaakt. Iedereen kon zich boer Koekoek nog herinneren.Het onderwerp gaf aanleiding tot vele vragen en er ontstond een levendige discussie.
Nieuwjaarsbijeenkomst HVT
Zaterdag 11 januari hield de historische vereniging Tinaarlo haar nieuwjaarsbijeenkomst in de Spil in Tynaarlo.Voor het eerst in dagen scheen de zon weer eens maar was het door vorst, koud en glad. De opkomst had er met 40 leden niet onder te lijden. Het was gezellig druk. De middag begon met de ontvangst van de leden door het bestuur met de allerbeste wensen voor het nieuwe jaar en een glaasje boerenjongens en bubbels. Na de opening van de nieuwjaarsbijeenkomst door voorzitster Greta de Groot, kwamen er leuke verhalen los n.a.v. de historische foto’s die in de Spil hangen. Veel van de aanwezigen hadden nog leuke herinneringen aan het zwembad en de zwemlessen die ze daar kregen. Ook het voormalig station werd besproken. Er vertrok zelfs een schoolreisje vanaf dit station naar Rotterdam. Ondertussen werden er hapjes en drankjes rondgebracht en toonde Willem van der Meij oude films over Tynaarlo. Zo zagen wij het feest Tynaarlo 1175 met de optocht van versierde wagens. De bouw van het IJshokje en schaatswedstrijden. Het bouwen van de op- en afritten van de A28. Velen herkennen zichzelf en anderen op de filmbeelden en dat gaf weer voeding aan leuke verhalen. Er waren ook diverse fotoboeken aanwezig die men kon doorbladeren. Leuke herinneringen aan bijvoorbeeld de schooltijd. Er was voldoende gespreksstof, de leukste opmerking van de middag was wel dat Napoleon ooit zijn paard aan een boom in Tynaarlo had vastgebonden. Jammer genoeg is dat niet op een schilderij vastgelegd. Aan het eind van de middag kreeg het bestuur complimenten voor de geslaagde middag en ging iedereen tevreden naar huis.
Bijeenkomst Flint – Egbert Meiers
De Historische Vereniging Tynaarlo hield op 14 november haar tweede bijeenkomst van dit seizoen. Na de openingswoorden van de voorzitter gaf zij het woord aan Egbert Meiers. Egbert heeft veel kennis over een bekend Drents fenomeen , de flinten. Aan de hand van een PowerPointpresentatie nam hij ons mee in de geschiedenis en gebruik van de flinten. Zij zijn in verschillende vormen en grootte’s in ons land gekomen tijdens de ijstijd. Het meest bekend zijn ze door de hunebedden. Maar daarnaast komen we ze in verschillende vormen en groottes’s op veel meer plaatsen tegen. In Drenthe zien we ze nog veel als wegen , erfverharding bij boerderijen , in huizen en kerken. Op dit moment is natuurlijk de keienweg op de Col du VAM een sprekend voorbeeld en zet Drenthe op de kaart bij het wielrennen. Ook als gebruiksartikelen zijn ze toegepast voor het malen van granen, als gewicht bij het inmaken van zuurkool. Bij de meeste aanwezigen zijn dit nog sprekende voorbeelden. Egbert wist zijn verhaal nog boeiender te maken met vele achtergrond verhalen en anekdotes. Wie nu tijdens het wandelen flinten ziet zal op een andere manier de stenen bekijken. Al met al was het weer geslaagde avond.De volgende bijeenkomst is op 11 januari as. en zal op een bijzonder manier door de leden zelf worden ingevuld.
Flint, zwerver uit de oertijd
Lezing door Egbert Meijers over zwerfkeien uit Drenthe.
Wie heeft ze niet in de tuin liggen. De meeste van ons. Maar waar komen ze eigenlijk vandaan en wat werd en wordt er mee gedaan? Daarover kan Egbert ons alles vertellen.
Veel mensen zullen Egbert Meijers ook kennen als zanger, gitarist en liedjesschrijver, voornamelijk in het Drents.
In een informatieve presentatie met fraaie foto’s wordt een overzicht gegeven van de herkomst van flinten en de doeleinden waarvoor men ze in Drenthe in de afgelopen 5000 jaar heeft gebruikt. Van hunebedden tot beeldende kunst en van flintenwegen tot oorlogsmonumenten. En nog veel meer. De flint is niet weg te denken uit de Drentse cultuur.
Hij houdt dan ook een pleidooi voor de herwaardering van de flint. Het is vanzelfsprekend de flint in de Drentse geschiedenis een goede plek te geven als belangrijk geologisch erfgoed.
Op donderdag 14 november 2024
in Grand Café Centraal in Tynaarlo
Aanvang 20.00 uur.
Belangstellenden zijn ook van harte welkom tegen een kleine vergoeding.
De koe bij de hoorns pakken
(een lezing door Albert Metselaar bij H.V.T. Tynaarlo)
Woensdag 18 september organiseerde Historische Vereniging Tynaarlo haar eerste bijeenkomst van het nieuwe seizoen 2024-2025. Voor deze bijeenkomst hadden zij Albert Metselaar uitgenodigd om te spreken over hoorns : “De koe bij de hoorns vatten”.De voorzitter Greta de Groot opende de eerste bijeenkomst van het seizoen 2024-2025 en stelde het nieuwe bestuurslid Henk Kars aan de leden voor. Zij was zeer verheugd ,want het bestuur is nu weer voltallig. Verder gaf ze een uiteenzetting van het programma voor het komende seizoen. Het belooft weer een interessant seizoen te worden waarvoor de sprekers met interessante onderwerpen vastgelegd zijn.Albert stelt zich zelf voor en vertelde dat bij hem in het dorp bij verschillende activiteiten de hoorn werd gebruikt, wat zijn interesse wekte. Ieder dorp had vroeger ook een eigen boerhoorn, die gebruikt werd voor schafttijd, brand of andere moeilijkheden in het dorp. Albert had een tafel vol liggen met hoorns. Hij vertelde dat de hoorns bij heel verschillende gelegenheden werden gebruikt. Hoorns hebben verschillende geluiden, door de wind, zee, lengte, en /of materiaal. Iedere hoorn heeft zijn eigen klank. Dat iedere hoorn zijn eigen klank heeft , ligt aan het materiaal waar het van gemaakt wordt. De echte hoorns van beesten, meestal een koehoorn kennen we allemaal, maar er zijn dus ook hoorns van ander materiaal. Deze worden gemaakt en kennen allemaal hun eigen productiewijze. Bij een hoorn van bijvoorbeeld boomschors wordt er lijm gebruikt. Veel hoorns worden van hout gemaakt, Albert nog een mooie bewerkte Afrikaanse hoorn rond gaan. De aanwezigen vonden het een boeiende avond wat ook kwam omdat Albert boeiend en vol enthousiasme zijn verhaal vertelde.
Voorzitter Fenno Scheeringa neemt na ruim 27 jaar afscheid van de Historische Vereniging Tinaarlo.
Op 28 maart j.l. was de jaarvergadering van de Historische Vereniging Tinaarlo in Grand Cafe Centraal in Tynaarlo. Deze werd voor de laatste keer geleid door onze voorzitter Fenno Scheeringa.
Hij heette iedereen welkom, in het bijzonder Willem van der Meij (onze secretaris), die deze avond een lezing over Tijd hield.
Na de mededeling, dat er een excursie is naar het Klompenmuseum op 20 april, begon de jaarvergadering. De jaarverslagen van de secretaris en de penningmeester werden goedgekeurd.
Er werd décharge verleend aan de penningmeester en de begroting van 2024 werd goedgekeurd.
Daarna kwam de bestuursverkiezing. Fenno nam afscheid en Greta de Groot werd de nieuwe voorzitter en kreeg de hamer overhandigd van Fenno.
Er had zich niemand aangemeld om het bestuur te versterken, zodat we nog even op zoek moeten naar een nieuw bestuurslid. .
Fenno werd heel hartelijk bedankt voor de lange tijd, dat hij voorzitter was en voor zijn vele werkzaamheden voor H.V.T. Hij heeft de vereniging mede opgericht in december 1996. Op 22 april 2022 kreeg hij een koninklijk lintje voor zijn verdienste o.a. voor onze vereniging. En in december 2022 werd hij erelid van de Historische Verening Tinaarlo.
Hij kreeg een aantal mooie cadeaus en een grote bos bloemen. Daarna hebben we met zijn allen een toost uitgebracht op Fenno met een glaasje bubbels.
De avond werd verder verzorgd door onze secretaris Willem vam de Meij, die een lezing hield over Tijd, tijdrekening, tijdmeting, jaartallen en kalenders.
Wij maken in het dagelijks leven het meest gebruik van het tientallig stelsel bij meten, wegen en betalen. Maar bij het meten van de tijd is dat anders. Een dag heeft 24 uur, een uur 60 minuten , een jaar 365 dagen, maar soms 366. Ook de maanden zijn verschillend van lengte.
Hoe is dat zo ontstaan in de loop der eeuwen en met welke instrumenten heeft men in het verleden de tijd gemeten? Op deze vragen kregen we antwoord door de lezing met een prachtige powerpointpresentatie. Ook weten we nu, waarom wij in het jaar 2024 leven, de islamieten in 1445 en de chinezen in 4722. Er ging een wereld open voor de toehoorders.
Willem werd bedankt voor zijn boeiende lezing en kreeg een attentie.
Jaarvergadering en de Etstoel
Op 16 maart j.l. werd de jaarvergadering van de Historische Vereniging Tynaarlo gehouden in Grand Cafe Centraal te Tynaarlo.
Nadat de voorzitter Fenno Scheeringa iedereen welkom had geheten, droeg hij een gedichtje voor over de lente. Hij verklapte, dat hij deze gedichtjes zelf schreef onder pseudoniem. Vaak begint hij dan ook de vergadering met een gedichtje.
Het jaarverslag van de secretaris en het financiële jaarverslag werden goedgekeurd. De kascommissie verleende décharge aan de penningmeester.
De secretaris Willem van der Meij was aftredend, maar is herkozen.
Na de pauze kwam dhr, G.Hovius aan het woord over de Etstoel van Anloo. Er was een klein technisch probleempje, zodat de mooie powerpoint presentatie niet gebruikt kon worden bij deze lezing. Maar dhr. Hovius bleek zo’n boeiende verteller, dat we de plaatjes niet eens misten.
Dhr. Hovius woont al 17 jaar in Anloo en is nauw betrokken bij de “Ëtstoel van Anloo” een middeleeuws feest elk jaar op de derde zaterdag van augustus. Er wordt dan een zitting van de Etstoel nagespeeld in de kerk van Anloo, gebaseerd op een waargebeurde zaak uit de procesdossiers van de Etstoel. Dit wordt elk uur herhaald. Buiten om de kerk heen is er ook van alles te zien: alle inwoners zijn verkleed in Mmiddeleeuwse kleren, kraampjes met spullen en etenswaren alleen uit de middeleeuwen, chirutgijns , marskramers, troubadours en wagenspelen of ander toneelspel.
De Etstoel was vanaf de Middeleeuwen tot aan de Franse tijd (1791) het hoogste techtscollege in de provincie Drenthe. Het bestond uit een Drost en 24 Etten, een soort lekenrechters. Meestal mannen met het meeste land in eigendom. Het dorp Tynaarlo heeft van 1780-1790 een Ette geleverd aan de Etstoel, nl. H.Brouwer. Hij woonde in de boerderij aan de Smeerveenweg 1 , het Ettenhoes.
Dhr Hovius verklapte ons ook nog, dat ondanks geruchten de Etstoel gewoon nog jaren blijft bestaan. Het zou ook eeuwig zonde zijn om zo,n stukje geschiedenis verloren te laten gaan. Aldus de schrijfster van dit stukje. Dhr. Hovius werd hartelijk bedankt voor zijn prachtige verhaal en kreeg als dank een mand met Drentse streekprodukten.
Dit was de laatste bijeenkomst van dit seizoen. Er staat nog wel een excursie naar het Herinneringscentrum Westerbork op het programma en wel op 22 april. Hier kun je je nog steeds voor opgeven bij de secretaris of bij een van de andere bestuursleden.
Lezing over Dennenoord
Op 2 februari j.l. hield dhr. Rense Schuurmans een boeiende lezing over Dennenoord.
Voor hij het woord nam wenste voorzitter Scheeringa iedereen nog een gelukkig nieuwjaar. I.p.v. kniepertjes, rolletjes en boerenjongens werden de gasten dit jaar getrakteerd op koffie, een consumptie en hapjes. Het was tenslotte al februari.
Na wat huishoudelijke mededelingen begon dhr. Schuurmans met de lezing.
Het Dennenoordterrein in Zuidlaren is ooit in 1895 gebouwd als kliniek voor de Vereeniging tot Christelijke Verzorging van Krankzinnigen en Zenuwlijders.
Het was onontgonnen gebied. Eerst werd de watertoren gebouwd voor de eigen watervoorziening. Men wilde een zelfvoorzienende gemeenschap stichten. Er kwam al snel een kerk en een begraafplaats. Eigen bakkerij, slagerij etc. en zo ontstond er een gesloten gemeenschap.
Vanaf 1925 werden er boerderijen gebouwd en bedreef men akkerbouw. Eigen producten werden verbouwd in de moestuinen en op de akkers.
Men richtte het terrein in als zijnde een landgoed. Met vijvers,lanen, paadjes, bruggetjes, bomen en bloemen. De verwarde geest kwam zo tot rust in een omgeving met veel natuur.
Behalve de patienten woonden ook de medewerkers op het terrein. In de loop van de twintigste eeuw werd Westlaren gebouwd om medewerkers van het terrein te huisvesten. Later ging men ook buiten Zuidlaren wonen, toen veel mensen een auto tot hun beschikking hadden.
Na 1985 komt er meer verbinding met de buitenwereld. Externe voedselvoorziening en initiatieven uit het dorp. De psychiatrische patienten vallen tegenwoordig onder de organisatie Lentis.
Na de pauze werden er 5 filmpjes vertoond van een bepaalde periode. Zo kreeg je een goed tijdsbeeld.
1895 – 1925: Rust zou goed zijn. Bed en badverpleging om tot rust te komen.
Sommigen zaten dagen in bad.
1925 – 1965: Arbeid is beter, dacht men nu. De patienten moesten worden geactiveerd en allemaal werken naar eigen kunnen. Mannen en vrouwen werden strikt gescheiden.
Jaren 50: Er kwamen medicijnen. Praten met psychologen.
1965 – 1995: De patienten mogen meepraten, praatgroepen, meer vrijheid.
Vanaf 1995: Zo lang mogelijk in je eigen omgeving blijven. Veel minder psychiatrische patienten. Ook andere woonvormen en initiatieven nu op het terrein.
Kortom; Het is met vroeger vergeleken “een wereld van verschil”.
Maar het blijft een prachtig terrein met prachtige gebouwen en rustgevende natuur. Dhr. Schuurmans hoopt dan ook, dat het voor altijd behouden blijft.
Niet zo gek. Hij is psychiatrisch verpleegkundige, historicus en auteur van verscheidene boeken over het terrein Dennenoord.
Dhr. Schuurmans werd bedankt met een attentie voor deze boeiende lezing.
Daarna werden onze voorzitter en secretaris nogmaals tot erelid benoemd. Nu met de echte oorkondes.
In de pauze kon men zich vast opgeven voor de excursie naar het Herinneringscentrum in Westerbork 22 april a.s. Dit kan nog tot 10 april bij de secretaris.
Willem van der Meij en Fenno Scheeringa zijn tot erelid van onze vereniging benoemd tijdens het 25-jarig jubileum van H.V.T.
Op 16 december 1996 werd de Historische Vereniging Tinaarlo opgericht. Vorig jaar was dat dus precies 25 jaar geleden en dat zou worden gevierd. Door corona moest het worden uitgesteld tot dit jaar.
Op vrijdag 16 december j.l. was er voor de leden een feestelijke bijeenkomst in Grand Café Centraal in Tynaarlo.
Vanaf 4 uur werd iedereen welkom geheten met een consumptie en een petit fourre met het logo van onze vereninging erop. Een gezellig borreluurtje met lekkere hapjes volgde.
Om half 6 stond er een heerlijk meergangen feestbuffet klaar, waar lekker van werd gesmuld.
Tot slot was er een erg onderhoudend optreden van het cabaret duo “De Fiebelekwinten.
Maar de verrassing van deze avond was, voor twee bestuursleden in het bijzonder, toch wel het volgende:
De voorzitter Fenno Scheeringa en de secretaris Willem van der Meij werden deze avond tot erelid van onze Vereniging benoemd. Ze hebben H.V.T. mede opgericht en zitten al 26 jaar in het bestuur. De andere (vrouwelijke) bestuursleden hebben hen in het zonnetje gezet en geprezen voor alle werkzaamheden, die zij belangeloos verrichten voor de “Historische Vereninging Tinaarlo”.
Ze kregen een oorkonde, een bloemetje en een zakje kniepertjes.
Het was een erg geslaagde avond .
De volgende bijeenkomst is op 2 februari 2023 om 20.00 uur in Grand Café Centraal en is een lezing over Lentis door Monique Huizer en Rense Schuurmans.